W związku z wejściem w życie przepisów rozporządzenia Komisji (UE) 2021/1372 z dnia17 sierpnia 2021 r. zmieniającego załącznik IV do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE)nr 999/2001 w odniesieniu do zakazu karmienia zwierząt gospodarskich innych niż przeżuwacze, innych niż zwierzęta futerkowe, białkiem pochodzącym od zwierząt, Inspekcja Weterynaryjna, informuje co następuje.

 Wyżej wymienione rozporządzenie oraz inne obowiązujące przepisy nie zezwalają na stosowanie mączek mięsno – kostnych, w żywieniu zwierząt gospodarskich.

Zarówno mączki mięsno-kostne, jak i PAP posiadają swoje odrębne definicje prawne.

„Mączka mięsno – kostna”, zgodnie z załącznikiem I pkt. 27 rozporządzenia Komisji (UE) nr142/2011 z dnia 25 lutego 2011 r. w sprawie wykonania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady(WE) nr 1069/2009 określającego przepisy sanitarne dotyczące produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego, nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi, oznacza białko zwierzęce uzyskane z przetwarzania materiałów kategorii 1 lub kategorii 2 zgodnie z jedną z metod przetwarzania przedstawionych w załączniku IV rozdział III, tego rozporządzenia. W dużym skrócie, oznacza to m.in. że może być wytwarzana z surowca, którym są zwłoki padłych zwierząt, w tym ze zwierząt padłych w wyniku chorób zakaźnych zwierząt.

„Przetworzone białko zwierzęce” (PAP) natomiast, oznacza białko zwierzęce otrzymane całkowicie z materiału kategorii 3, poddane obróbce zgodnie z załącznikiem X, rozdział II, sekcja 1 (w tym mączkę z krwi i mączkę rybną) w celu uczynienia go zdatnym do bezpośredniego zastosowania jako materiał paszowy lub do jakichkolwiek innych zastosowań w paszach, w tym w karmie dla zwierząt domowych, bądź do wykorzystania w nawozach organicznych lub polepszaczach gleby; jednakże nie obejmuje ono produktów z krwi, mleka, produktów na bazie mleka, produktów pochodnych mleka, siary, produktów z siary, osadu z centryfug lub separatorów, żelatyny, hydrolizatów białkowych ani fosforanu diwapniowego, jaj i produktów jajecznych, w tym skorupek jaj, fosforanu triwapniowego ani kolagenu.

Po wejściu w życie rozporządzenia Komisji (UE) 2021/1372 dopuszcza się, na zasadzie skarmiania krzyżowego m.in. karmienie trzody chlewnej – PAPem z drobiu oraz karmienie drobiu – PAPem z trzody.

W dalszej kolejności, rozporządzenie 2021/1372, ustanawia kompleksowy system pozyskiwania surowców do produkcji PAP, jego przetwarzania w zakładach przetwórczych kat. 3, stosowania PAP w wytwórniach pasz oraz stosowania gotowych mieszanek paszowych, tak aby zakaz skarmiania krzyżowego był zachowany.

Co do wykorzystywania PAP w wytwórniach mieszanek paszowych, gospodarstwach hodujących zwierzęta, a także stosowania pasz z jego udziałem zastosowanie mają następujące regulacje i wytyczne.

Wytwórnie pasz

Wykorzystanie jako materiału paszowego „czystego” PAP, możliwe jest jedynie w zakładach, które nie produkują mieszanek paszowych dla przeżuwaczy (z wyjątkiem odstępstw), i które są do tego upoważnione (uzyskały zatwierdzenie) przez powiatowego lekarza weterynarii. Podstawą prawną do wydania decyzji zatwierdzającej w tym zakresie jest § 3, pkt. 1 lit. a) rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie określenia spraw rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnych przez powiatowego lekarza weterynarii. Decyzja w sprawie wydawana jest na wniosek podmiotu. Po wydaniu decyzji zezwalającej stosowna informacja powinna być umieszczona w rejestrze podmiotów paszowych, poprzez wskazanie rodzaju materiału paszowego pochodzenia zwierzęcego stosowanego w wytwórni (rejestr podmiotów 999/2001).

Produkcja na użytek własny mieszanek paszowych z PAP

Na zasadzie odstępstwa od obowiązku zatwierdzenia, o którym mowa powyżej dopuszcza się wytwarzanie pasz na użytek własny, jeżeli:

• pasze wytwarza się z mieszanek (uzupełniających) zawierających PAP;

• mieszanki (uzupełniające) z PAP od owadów, świń, drobiu, zawierają < 50% białka surowego;

• gospodarstwo jest zarejestrowane przez PLW jako produkcja pasz pełnoporcjowych z mieszanek zawierających PAP;

• w gospodarstwie utrzymywane są wyłącznie zwierzęta inne niż przeżuwacze;

• w przypadku, gdy utrzymują drób, nie produkują mieszanek z PAP od drobiu;

• w przypadku, gdy utrzymują świnie, nie produkują mieszanek z PAP od świń.

W takiej sytuacji nie ma prawnego obowiązku wydawania decyzji zatwierdzającej, lecz istnieje obowiązek rejestracji takiej działalności na wniosek podmiotu. Informacja o stosowaniu odstępstwa powinna być umieszczona w rejestrze podmiotów paszowych, poprzez wskazanie rodzaju stosowanej paszy, (rejestr podmiotów 999/2001)

Stosowanie i składowanie na terenie gospodarstw pasz (zawierających PAP, mączki rybne, fosforan dii tri- wapniowy, produkty z krwi)

Stosowanie i składowanie pasz zawierających wymienione w powyższym nagłówku materiały paszowe pochodzenia zwierzęcego, jest zabronione w gospodarstwach utrzymujących gatunki zwierząt gospodarskich, dla których te pasze nie są przeznaczone. W drodze jednak odstępstwa od tego zakazu powiatowy lekarz weterynarii może zezwolić na stosowanie i składowanie takich mieszanek paszowych, w gospodarstwie utrzymującym inne gatunki zwierząt, pod warunkiem że w gospodarstwach tych wprowadzono środki zapobiegające karmieniu takimi mieszankami gatunków zwierząt, dla których nie są przeznaczone.

Podstawą prawną do wydania decyzji zezwalającej na stosowanie odstępstwa w tym zakresie jest § 3, pkt. 2 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie określenia spraw rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnych przez powiatowego lekarza weterynarii. Decyzja w sprawie wydawana jest na wniosek podmiotu.

Po wydaniu decyzji zezwalającej na stosowanie przedmiotowego odstępstwa stosowna informacja powinna być umieszczona w rejestrze podmiotów paszowych, poprzez wskazanie jako rodzaju stosowanej paszy w gospodarstwie (rejestr podmiotów 999/2001).

Ponieważ rozporządzenie 2021/1372 implikuje wiele możliwych „scenariuszy”, w zależności od konkretnej sytuacji gospodarstwa czy wytwórni pasz (jednoczesna hodowla innych gatunków, stosowanie „czystego” PAP lub wytwarzanie mieszanek na potrzeby własne z mieszanek paszowych zawierających PAP itp.) poniżej dla lepszego zrozumienia i usystematyzowania tej wiedzy, zestawienia tabelaryczne które powinny być użyteczne i pomóc w wyborze indywidualnej „ścieżki” postępowania. Jednocześnie zaznaczam, iż tabele te są jedynie formą wsparcia i każdorazowo przed podjęciem decyzji należy jej rozstrzygnięcie oprzeć o wskazanie, konkretnych przepisów rozporządzenia (WE) nr 999/2001.

Produkcja mieszanek paszowych przeznaczonych do żywienia zwierząt gospodarskich, innych niż przeżuwacze, z użyciem PAP.

Transport, składowanie (materiały paszowe i mieszanki paszowe je zawierające)